Przedsiębiorco! Czy wiesz, jak zagwarantować bezpieczeństwo pracownikom po powrocie do pracy w dobie pandemii covid – 19? Jak uniknąć kar finansowych podczas obostrzonych kontroli PIP?

Przedsiębiorco! Czy wiesz, jak zagwarantować bezpieczeństwo pracownikom po powrocie do pracy w dobie pandemii covid – 19? Jak uniknąć kar finansowych podczas obostrzonych kontroli PIP?

Przedsiębiorco! Czy wiesz, jak zagwarantować bezpieczeństwo pracownikom po powrocie do pracy w dobie pandemii covid – 19? Jak uniknąć kar finansowych podczas obostrzonych kontroli PIP?

Etapowe odmrażanie gospodarki oraz idące za tym ponowne otwarcie zakładów pracy niesie za sobą konieczność podjęcia niezbędnych działań, aby ograniczyć rozprzestrzenianie się covid – 19. Państwowa Inspekcja Pracy przygotowała wytyczne dla pracodawców i przedsiębiorców, którzy zamierzają wznowić działalność gospodarczą.

Szczególne działania w walce z pandemią koronawirusa wymagane są nie tylko od kierowników instytucji publicznych, lecz również od prywatnych przedsiębiorców.

Jaki jest zakres odpowiedzialności managerów w związku z pandemią covid – 19?

Za nieprzestrzeganie przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy grożą przede wszystkim konsekwencje finansowe. Zgodnie z art. 283 § 1 k.p., osoba odpowiedzialna za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w przedsiębiorstwie może zostać ukarana grzywną od 1.000 zł do 30.000 zł. Karze tej podlega również osoba kierująca pracownikami (np. kierownik wyodrębnionej komórki organizacyjnej, brygadzista) lub innymi osobami fizycznymi (np. wykonawcami umów zlecenia i umów o dzieło albo samodzielnie prowadzącymi działalność gospodarczą przedsiębiorcami).

 

W powyższym przypadku mowa jest o odpowiedzialności za wykroczenie. Jeśli nieprzestrzeganie przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy doprowadzi do powstania stanu bezpośredniego niebezpieczeństwa utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, osoba odpowiedzialna za stan bezpieczeństwa i higieny pracy może już odpowiadać za przestępstwo z art. 220 k.k. Za czyn ten grozi kara pozbawienia wolności do lat 3, w przypadku zaś działania nieumyślnego – grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Odpowiedzialność karna z art. 220 k.k. aktualizuje się już w przypadku narażenia na niebezpieczeństwo jednej osoby. Odrębnej uwagi wymagają w tym kontekście przepisy karne dotyczące bezpieczeństwa powszechnego.

Zgodnie z art. 165 § 1 pkt 1 k.k., sprowadzenie niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia wielu osób poprzez spowodowanie szerzenia się choroby zakaźnej zagrożone jest karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Odpowiedzialność karną można przypisać także za działanie nieumyślne, co jest zagrożone karą do 3 lat pozbawienia wolności. Jeśli następstwem jest śmierci człowieka, kara ta jest odpowiednio obostrzana. W przypadku działania umyślnego wynieść można nawet 12 lat pobawienia wolności, w przypadku działania nieumyślnego – 8 lat. W przypadku zatem zaniechania podjęcia odpowiednich środków bezpieczeństwa przez osoby zarządzające jednostką organizacyjną w związku z uzasadnionym podejrzeniem transmisji koronawirusa i przyczynienie się w ten sposób do rozprzestrzenienia się choroby COVID-19, managerowie mogą także ponosić odpowiedzialność z art. 165 § 1 pkt 1 k.k. w zw. z art. 2 k.k. W zakresie, w jakim mamy tu jednak do czynienia z odpowiedzialnością karną za zaniechanie podjęcia określonych działań w celu zapobieżenia niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia wielu osób (zgodnie z poglądami doktryny – przynajmniej 6), odpowiedzialność ta aktualizować się będzie wyłącznie w przypadku narażenia życia lub zdrowia wielu pracowników. O prawnym, szczególnym obowiązku zapobiegnięcia skutkowi, warunkującemu odpowiedzialność karną za przestępstwo skutkowe popełnione poprzez zaniechanie, mówić bowiem można tylko w relacji pracodawca – pracownik. Managerowie nie są w szczególności odpowiedzialni za bezpieczeństwo osób bezprawnie przebywających na terenie zakładu pracy.

 

Przypomnieć w tym miejscu jeszcze trzeba, że za samo utrudnianie lub udaremnianie działalność organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej, grozi kara aresztu do 30 dni, kara ograniczenia wolności albo kara grzywny do 5.000 zł.

 

Jakich zasad należy przestrzegać, aby pracownicy bezpiecznie wrócili do pracy, a przedsiębiorcy uniknęli kar?

 

Klasyfikacja ryzyka

Pracodawcy zobowiązani są ocenić stan ryzyka, uwzględniając wszystkie nowe zagrożenia, również dla zdrowia psychicznego. Należy przy tym zwrócić uwagę na nietypowe sytuacje, które mogą być przyczyną problemów oraz na to, w jaki sposób przyjęte środki zapobiegawcze pomogą firmie w funkcjonowaniu.

 

Istotne jest, aby w procesie weryfikacji oceny ryzyka wzięli udział pracownicy i ich przedstawiciele. W ocenie lekarzy i psychologó u większości grup zawodowych epidemia wywołana koronowirusem wywołuje lęk, stres i frustrację. Duża dawka negatywnych emocji, napięcia i niepewności wpływa negatywnie na reakcje i zachowania podczas pracy.

 

Harmonogram działań

Po dokonaniu oceny ryzyka należy stworzyć harmonogram działań obejmujący właściwe środki bezpieczeństwa i kontroli, które mają pozwolić na bezpieczną pracę i jednocześnie zapobieganie rozprzestrzenianie się wirusa.

 

Poniżej lista środków koniecznych do zastosowania, które eliminują bądź minimalizują zagrożenie:

  • zapewnienie środków ochrony indywidualnej (np. profesjonalne środki dezynfekujące, jednorazowe rękawiczki, maseczki czy przyłbice) w liczbie odpowiadającej potrzebom danego stanowiska pracy)

 

  • ograniczenie liczby osób pracujących i przebywających w zakładzie pracy, ograniczenie liczby spotkań, rotacyjna obsługa klientów, elastyczne godziny pracy, kontakt z klientami w miarę możliwości online, a gdy to nie jest możliwe ograniczenie liczby klientów przyjmowanych jednocześnie

 

  • dezynfekowanie i wentylacja miejsca pracy, szczególnie miejsc często dotykanych przez osoby przebywające w zakładzie pracy, wydzielenie stref wymuszających zwiększanie odległości pomiędzy pracownikami, czy pracownikami a klientami, ograniczenie płatności gotówką

 

  • szkolenia pracowników w zakresie tego, jak ograniczać ryzyko zarażeniem, powtarzanie komunikatów

 

Dodatkowym działaniem mającym wpływ na zachowanie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy podczas pandemii może być dokonywanie pomiaru temperatury ciała pracowników oraz osób odwiedzających zakład pracy. Podstawę do pomiaru można wywodzić z art. 9 ust. 2 lit. b RODO w zw. z art. 207 §1 i §2 pkt 1 i 3 k.p. w związku z art. 3 w zw. z art. 2 specustawy. Biorąc jednak pod uwagę, że przepisy te nie są jednoznaczne pod kątem przyznania takiego uprawnienia pracodawcy, może on wystąpić do GIS w trybie specustawy o wydanie decyzji nakazującej tego typu działanie.

Uwaga!

Pracodawca nie może skierować pracownika na badania w związku z podejrzeniem u niego zarażenia.

 

Pracodawca może też prowadzić ankiety dotyczące miejsca pobytu pracownika z uwzględnieniem, że nie mogą one zawierać pytań o stan zdrowia, a jedynie o to, gdzie pracownik przebywał, czym podróżował, czy odbywał kwarantannę itp. W tym przypadku podstawą prawną może być art. 6 ust. 1 lit. f RODO.

 

W czasie pandemii wypełnienie obowiązku zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy z pewnością stanowi trudne zadanie.

Pracodawcy są zobowiązani przeorganizować swoje zakłady pracy, dostosowując je do poziomu zagrożenia oraz do rodzaju pracy świadczonej przez zatrudnianych u siebie pracowników. W przeciwnym razie nie powinni oni dopuszczać zatrudnionych do pracy, zapewniając im przy tym pełne wynagrodzenie.

To na pracodawcy, bez względu na stan epidemii, zawsze ciąży obowiązek zapewnienia właściwych warunków w zakładzie i ocena tego, czy warunki te są na tyle bezpieczne by mógł on dopuścić pracownika do pracy. Każdy zakład pracy jest inny, dlatego pracodawca samodzielnie powinien rozważyć, które ze środków może i chce zastosować.

 

Źródło: Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej